Badanie przedmiotowe:
Pacjent zgłosił się na wizytę z powodu glikemii wynoszącej 215 mg/dl. Pomiaru dokonał przy użyciu glukometru w warunkach domowych. Podaje, że nie odczuwa żadnych dolegliwości — stężenie glukozy oznaczył celem rutynowej kontroli. Spożycie alkoholu neguje. Choruje na otyłość oraz nadciśnienie tętnicze. Wywiad rodzinny: matka choruje na cukrzycę typu 2. Uczuleń na leki – nie zgłasza.
Badanie podmiotowe:
Parametry krytyczne: temp. 36,6C, HR 90/min, Sat 98%, RR ok. 15/min, BP 130/80 mm Hg
Stan ogólny dobry, pacjent wydolny krążeniowo-oddechowo, w kontakcie logicznym.
Serce – akcja miarowa, tony czyste bez szmerów patologicznych.
Płuca – szmer pęcherzykowy symetryczny obustronnie nad całymi płucami.
Skóra bez patologicznych wykwitów.
Brzuch miękki, niebolesny, bez oporów patologicznych i objawów otrzewnowych. Perystaltyka zachowana. Objawy oponowe ujemne.
Glikemia oznaczona glukometrem w SOR: 200 mg/dl.
Glikemia >250 mg/dl + dodatkowo:
zapach acetonu, hipotonia, oliguria, silny ból brzucha z nudnościami, wymiotami, biegunką, zaburzenia świadomości -> przyjęcie poacjenta na Oddział Wewnętrzny
Glikemia 250 mg/dl -> wykonaj EKG, badanie neurologiczne, objawy otrzewnowe, obecność cech infekcji
Obniżanie glikemii
1j obniża glikemię o 30-50 mg/dl --> o tyle też podwyższa glikemię 10g glukozy (1WW)
Insulina krótko i szybko-działajaca (wszystkie z nazwą RAPID lub R)
(!) nie obniżamy glikemii o więcej niż 100mg/h - ryzyko obrzęku mózgu
Wyj. - 1. godzina terapii, kiedy działami płynami i insuliną (może spaść >100mg)
Wodorowęglany
W cukrzycowej kwasicy ketonowej tylko i wyłącznie można rozważyć, gdy pH<6,9
Podanie nie leczy przyczyny kwasicy, a niesie ryzyko krwawienia do OUN
W innych typach kwasic można rozważyć
(!) w kwasicy ketonowej też może być komponenta mleczanowa (na skutek przemian beztlenowych) -> nie oznacza to że leczymy podając węglowodany
Cukrzycowa kwasica ketonowa euglikemiczna
Kwasica + ciała ketonowe z glikemią <180 mg/dl
Najczęściej przyczyną jest stosowanie flozyn - konieczne odstawienie + płynoterapia
(!) u każdego pacjenta z cukrzycą, który zgłasza się z powodu osłabienia należy wykonać gazometrię
Kwasica ketonowa
rozpoznanie
Zespół hiperglikemiczno-hipermolalny
rozpoznanie
glikemia >600 mg/dl
ph >7,3
HCO3- >15 mmol/l
Hiperantremia skorygowana >150 mmol/l
ciała ketonowe w surowicy: brak lub ślad
efektywna osmolalność >320 mOsm/kg H2O (N 280-300)
efektywna osmolalność = 2x [Na+ mmol/l] + glikemia (mmol/l) lub 2x [Na+ mEq/l] + glikemia/18 (mg/dl)
postępowanie
RKZ co 1h
przed insulinoterapia zawsze nawodnienie (insulina powoduje szybki spadek osmolalności co może prowadzi do spadku objętości wewnątrznaczyniowej i wstrząsu hipowolemicznego)
podaj r-r 0,45% NaCl
500 ml 0,9% NaCl + 2x 10 ml 10% NaCl
po wyrównaniu osmolalności osocza przejdź na 0,9% NaCl
obniżaj glikemię jak w kwasicy ketonowej (70-100 mg/dl/h)
utrzymaj glikemię w granicy 180-270 mg/dl
podaj HDCz - enoxaparyna 40 mg
przyjęcie do szpitala