ZOMR

Badania pomocnicze

• Badanie ogólne PMR: interpretacja wyniku →rozdz. 27.7

• posiew krwi (bakterie, grzyby) – wykonaj u wszystkich chorych z podejrzeniem ZOMR przed rozpoczęciem leczenia antybiotykiem (czułość 60–90%)

• wymaz z gardła i odbytu – w razie podejrzenia zakażenia enterowirusowego izolacja wirusów w hodowli komórkowej.

• angio-TK lub MR głowy: nie są konieczne do rozpoznania izolowanego ZOMR, 

  • • pomagają wykluczyć obrzęk lub guz mózgu przed wykonaniem nakłucia lędźwiowego oraz rozpoznać wczesne i późne powikłania ZOMR u chorych z utrzymującymi się objawami neurologicznymi (np. z ogniskowymi, z zaburzeniami przytomności)

    • Badanie wykonaj przed podaniem i po podaniu środka kontrastowego. MR umożliwia rozpoznanie rzadkiego powikłania ropnego ZOMR – zakrzepowego zapalenia zatoki strzałkowej.

Leczenie objawowe

• leczenie płynami i.v. zależnie od stanu hemodynamicznego chorego oraz bilansowanie gospodarki wodnej i elektrolitowej; nie zaleca się rutynowego ograniczania objętości płynów poniżej zapotrzebowania dobowego, z wyjątkiem SIADH →rozdz. 8.2

• Leczenie przeciwobrzękowe i przeciwzapalne: 

  • • deksametazon (Demezon, Dexamethasone phosphate SF, Dexaven) i.v. 8–10 mg co 6 h (w obrzęku mózgu nawet 1 mg/kg/d) w każdym przypadku ropnego ZOMR; 1. dawkę podaj 15–20 min przed rozpoczęciem antybiotykoterapii lub równocześnie z nią, leczenie kontynuuj przez 2–4 dni. W gruźliczym ZOMR podawaj deksametazon 0,4 mg/kg mc./d w 1. tyg., 0,3 mg/kg/d w 2. tyg., 0,2 mg/kg /d w 3. tyg., 0,1 mg/kg/d w 4 tyg. leczenia, następnie stopniowo zmniejszaj dawki przez 3–4 tyg. aż do odstawienia.

    • Po stwierdzeniu objawów zwiększonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego unieś głowę pacjenta powyżej poziomu klatki piersiowej pod kątem 30–45°, zastosuj mannitol i/lub furosemid oraz hiperwentylację (tak aby PaCO2 wynosiło 25–30 mm Hg w przypadku stosowania respiratora). 

    • Tiopental (zwykle w dawce 100–160 mg/h w ciągłym wlewie i.v.) działa cytoprotekcyjnie na mózg, obniża ciśnienie wewnątrzczaszkowe i pozwala opanować napady padaczkowe, działa jednak silnie sedacyjnie i wpływa depresyjnie na ośrodek oddechowy → wentylacja mechaniczna.

• Leczenie i profilaktyka powikłań: zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe lub obrzęk mózgu →rozdz. 2.29; napady padaczkowe →rozdz. 2.29; ostra niewydolność oddechowa →rozdz. 3.1.1; hipogammaglobulinemia → immunoglobuliny i.v.; wstrząs septyczny →rozdz. 18.9 i DIC →rozdz. 15.27; profilaktyka przeciwzakrzepowa →rozdz. 2.33.3; profilaktyka ostrej gastropatii krwotocznej (wrzodu stresowego żołądka) →rozdz. 4.7 i jak najszybsze rozpoczęcie żywienia dojelitowego.

Obowiązek zgłaszania do PSSE

• w każdym przypadku zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej, a także w inwazyjnych zakażeniach N. meningitidis, S. pneumoniae lub H. influenzae oraz w przypadku rozpoznania listeriozy.