Popularne leki

Ból 

• Paracetamol - 500-1000 mg i.v. co 6h do max. 4g/d (w uszkodzeniu wątroby do 3g/d)

• Ibuprofen 200-400 mg co 6-8h do max. 1,2g/d

• Diklofenak (Diclac) 50-75 mg 2x/d - głownie bóle stawowo-mięśniowe

  • • najmniejsze ryzyko krwawienia z pp z NLPZ, największe ryzyko uszkodzenia wątroby

• Ketoprofen (ketonal) 100 mg 2x/d

  • • największe ryzyko krwawienia z pp - blokuje COX-1 

• Dexketoprofen (Dexak) 25-50 mg 1-2x/d 

• Metamizol (pyralgin i.m./i.v., pyralgina p.o.) 1x 0,5-2,5g, max. 3g/d

• Koksyby - działają bardziej selektywnie przez COX-2 -> mniejsze ryzyko krwawienia z pp, ale bardziej kardiotoksyczne

• MgSo4 2g - poprawia działania leków p/bólowych

  • • słabe działanie miorelaksacyjne

    • może powodować uszkodzenie wątroby, agranulocytozę, reakcję hipotensyjną (podawać powoli)

Lidokaina

• 1-2 mg/kg mc. do max. 3 mg/kg mc. i.v. 

• można podawać s.c. do max. 4,5 mg

• Tramadol (doreta p.o., tramal, poltram p.o.,i.m.,i.v.) 50-100 mg do 400 mg/d

  • • interakcje z SSRI

    • może powodować nudności, wymioty, splątanie - zaczynać od małych dawek

• Oksykodon

  • • u pacjentów ze złą tolerancją na tramadol - zaczynać od małych dawek 5-10 mg 3x/d

• Morfina (siarczan morfiny)

• s.c. lub i.m. 10-15 mg (0,1-0,15 mg/kg mc)

• i.v. 0,05-0,1 mg/kg mc ->> 2-8 mg (początkowo 2,5 mg) z szybkością 2mg/min 

  • • u starszych pacjentów mniejsze dawki

• p.o. (chlorowodorek morfiny) - 30-100 mg co 12h

• dawki równoważne

  • • 1mg i.v. = 2 mg s.c. = 3 mg p.o./p.r.

• DN: nudności i wymioty, zaparcia, skurcz dróg żółciowych, hamowanie ośrodka oddechowego, hipotensja (wyrzut histaminy)

  • • wymioty - metoklopramid i.v. 10 mg do 3/d

    • zaparcia - laktuloza, czopki glicerynowe, wlewki doodbytnicze

    • zaburzenia oddechowe - nalokson i.v. 0,4-2 mh co 2-3 min do max. 10 mg + zabezpieczenie dróg oddechowych

    • drogi żółciowe - zamiast MF

      • • Petydyna 25-100 mg i.m./s.c lub 25-50 mg i.v. do max. 500 mg/d

          • • DN: depresyjnie na układ krążenia (hipotensja, spadek rzutu), cholinolitycznie, metabolit (norpetydyna) gromadzi się w przewlekłym stosowaniu - drgawki i uszkodzenie oun

    • hipotensja (wyrzut histaminy) - leki przeciwhistaminowe, płyny i.v., monitor

• Fentanyl

  • • i.v. do szybkiego znieczulenia 25-100 ug

    • plastry (fentanyl Activans( 25-75 ug/h - plastry zmieniane co 72h

      • • nie przecinać plastrów, mniejsze działanie zapierająca

• Buprenorfina (transtec)

  • • 35-70 ug/h zmiana co 96h

      • • najlepiej naklejać na górną część pleców i okolicę podobojczykową

        • plastry można dzielić i naklejać części 

    • jedyny opioid wykazujący działanie pułapowe, 

    • nie ma aktywnych metabolitów - bezpieczna w NN

    • wolno oddysocjowuje od rec. - w razie przedawkowania konieczne duże dawki naloksonu, a inne opioidy słabiej działają na bóle przebijające

Bóle neuropatyczne

Pregabalina (Egzysta) - p.o. 75-150 mg 2x/d do max. 600 mg/d

Gabapentyna (Sympleptic) - p.o. 

• 1. dzień 300 mg/d, 

• 2. dzień 300 mg 2/d, 

• 3. dzień 300 mg 3x/d

Kolka nerkowa

• NLPZ jw

• Leki rozkurczowe niezalecane - moga spowalniać pasaż i opóźniać wydalenie kamienia

• trasulozyna (a1-bloker)

Sedacja - Propofol

Wstrzyknięcia lub wlew i.v.; podawanie w powolnym, ciągłym wlewie minimalizuje negatywne efekty hemodynamiczne.

Indukcja znieczulenia ogólnego: 

• dorośli przed 55. rż. (ASA I/II stopnia) 1,5–2,5 mg/kg mc., podawać 40 mg w iniekcjach i.v. co 10 s lub w postaci wlewu i.v. 

• osoby w podeszłym wieku, wyniszczone (ASA III/IV stopnia) 1–1,5 mg/kg mc., podawać 20 mg co 10 s. 

• Dzieci po 8. rż. zwykle 2,5 mg/kg mc., u młodszych dzieci dawka może być większa. Aby zmniejszyć ból spowodowany wstrzyknięciem leku, można dodać do strzykawki lidokainę (1 ml 1% lidokainy na 20 ml 1% propofolu).

Podtrzymanie znieczulenia ogólnego: 

• dorośli w skali ASA I/II stopnia: powtarzane wstrzyknięcia i.v. 25–50 mg lub wlew ciągły – 4–12 mg/kg mc./h, po pierwszych 10–15 min podawania dawkę można zmniejszyć o 30–50%; 

• chorzy w wieku podeszłym, w skali ASA III/IV stopnia – wlew 3–6 mg/kg mc./h. Dzieci zwykle 9–15 mg/kg mc./h.

Sedacja na OIOM: zwykle 0,3–4 mg/kg mc./h. U osób w podeszłym wieku lub wyniszczonych stosować mniejsze dawki.

Sedacja do zabiegów w znieczuleniu regionalnym: wstępne uspokojenie – 0,5–1 mg/kg mc. w ciągu 1–5 min, podtrzymanie działania – 1,5–4,5 mg/kg mc./h. U osób w podeszłym wieku lub wyniszczonych stosować mniejsze dawki, podawać wyłącznie we wlewie.

Obrzęk płuc

• furosemid i.v. 40-80 mg, można powtórzyć po 10 min 

  • • pompa i.v. 10 mg/ml z szybkością 1-2 ml/h

    • sprawdzić GFR, BP, cewnik, monitor, diurezę

• morfina (siarczan morfiny) - i.v. 2,5-8 mg, można powtórzyć po 15 min

• tlen 

• NTG (SBP>110 mgHg)

  • • s.l. 0,5-1 mg

    • i.v. 5 mg/h

Alergia/Anafilaksja

• Adrenalina 0,5 mg i.m.

• Tlen 6-8 l/min

• 0,9 NaCl i.v. - 1-2l

• Hydrokortyzon (Corhydron) i.v. - 200 mg

  • • ew. Dexaven 8 mg (powoli)

• Klemastia (Clemastinum) i.v./i.m. 1-2 mg

• Salbutamol (Ventolin) i.neb. 2,5-5 mg w 3 ml 0,9 NaCl

• W razie SBP<90 mmHg noradrenalin 0,4-0,8 mg/h 

Wymioty

Metaboliczne i polekowe

• Haloperidol s.c./i.m. 1-2 mg

• Ondasertron (Zofran) - p.o./i.v. - 4-8 mg do max. 32 mg (raczaj i.v. bo wyrzyga i raczej 8 mg)

• Metoklopramid i.v. - 10 mg 3x/d

  • • nie stosować gdy niedrożność, perforacja, biegunka, krwawienie z pp (przyspiesza pasaż jelitowy)

    • obniża próg drgawkowy, może wywołać objawy zespołu parkinsonowskiego -> nie wypisuj do domu, lepiej ondasetron

    • max. 5 dni

Zawroty głowy

• tetylperazyna - zmniejsza zawroty głowy i wymioty nimi wywołane, stosujemy gdy ondasetron i metoklopramid nieskuteczne

Po chemioterapii

• Deksametazon (Dexaven) i.v. 12 mg (1. dzień), 8 mg (2-4 dzień)

  • • w obrzęku mózgu 

    • u chorych z guzem jelita zamykajacym światło

• Aprepitant (Emend) p.o. 125 mg 1h przed CHP, w 2-3 d 80 mg

Stan padaczkowy

• Diazepam (relanium) i.v. 10 mg (1 am - 2 ml - 5 mg/ml)

  • • można powtórzyć 1x, potem wlew do max. 3 mg/kg mc/d

    • podawać powoli (1 ml r-ru/min) do wystąpienia senności pacjenta

• Midazolam (midanium) i.m. 10 mg, nie powtarzać

• Walproinian sodu (Depakine) i.v. 40 mg/kg do max. 3g

• Lewetyracetam i.v. 60 mg/kg do max. 4,5g

Glu<60 mg/dl

• tiamina 100 mg i.m.

• 40% glukoza i.v. 60 ml