1. Ostre rozwarstwienie aorty jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia, dochodzi do separacji warstw ściany aorty w wyniku pęknięcia błony wewnętrznej z następczym krwawieniem śródściennym i rozerwaniem warstwy środkowej

   • W ciągu pierwszych 48h śmiertelność nieleczonego AAD rośnie o ok. 1%/h

   • Inne ostre zespoły aortalne (AAS)

     • Krwiak śródścienny

     • Penetrujące owrzodzenie miażdżycowe

     • Pourazowe lub jatrogenne uszkodzenie aorty

   • W wyniku rozwarstwienia powstają dwie przestrzenie (-> istnieje ryzyko niedokrwienia narządów, gdy tętnice odchodzą od światła rzekomego lub gdy TL jest uciskane przez FL

     • Światło prawdziwe (true lumen - TL)

     • Światło rzekome (false lumen - FL)

2. Klasyfikacja

   • Stanford

     • Typ A - rozwarstwienie obejmuje aortę wstępującą (z zajęciem lub bez zajęcia aorty zstępującej)

       • Konieczne wdrożenie leczenia kardiochirurgicznego

     • Typ B - rozwarstwienie ograniczone tylko do aorty zstępującej

       • Najczęściej leczenie zachowawcze

   • DeBakey'a

     • Typ I - rozwarstwienie obejmuje aortę wstępującą i zstępującą

     • Typ II - rozwarstwienie ograniczone do aorty wstępującej

     • Typ III - rozwarstwienie ograniczone do aorty zstępującej

   • Podział z uwagi na czas trwania

     • Ostre AD:  <14 dni

     • Podostre: 14-90 dni

     • Przewlekłe: >90 dni

4. Objawy kliniczne

1. • Ból

     • Nagły początek, ból silny, rozdzierający, przeszywający

     • Zlokalizowany w przedniej okolicy klatki piersiowej (rozwarstwienie typ A) lub promieniuje do pleców oraz brzucha (rozwarstwienie typ B)

     • Zdarza się przemieszczanie bólu w kierunku brzucha (zgodnie z rozwarstwieniem)

     • Niedokrwienie kończyny rzadko, czasem brak tętna na obwodzie

   • Niedomykalność aortalna

     • W 40-70% przypadków

     • Poszerzenie opuszki i pierścienia aorty, czasami rozdarcie pierścienia i płatków zastawek

     • Tamponada rzadko -> 2x ryzyko zgonu

   • Niedokrwienie/zawał

     • Światło rzekome może poszerzać się w kierunku ujść tętnic wieńcowych i prowadzić do ich zamknięcia

     • W EKG może być widoczny obraz STEMI

     • Podwyższone wartości troponin i nieprawidłowe EKG nie świadczą o OZW!

   • Niewydolność serca

     • Objawy zastoinowej niewydolności serca mogą towarzyszyć niedomykalności aortalnej lub nasileniu istniejącej wcześniej niewydolności serca

     • Hipotensja/wstrząs mogą wynikać z pęknięcia aorty, niedomykalności aortalnej, OZW, tamponady

   • Płyn w jamie opłucnowej

     • Wynik krwawienia z pękniętej aorty - wysoka śmiertelność

   • Omdlenie

     • Towarzyszy tamponadzie, utracie dużej ilości krwi lub rozwarstwienie odchodzące od łuku do naczyń dogłowowych

     • Występuje u 15% rozwarstwień typu A i 5% typu B

   • Ubytki neurologiczne

     • Mogą być spowodowane rozwarstwieniem naczyń dogłowowych, hipotensją, zatorami obwodowymi z przyściennych skrzeplin

     • Najczęściej przemijające, rzadko niedokrwienie rdzenia i parapleglia

   • Niewydolność nerek

     • Zawał nerki wtórny do rozwarstwienia przechodzącego na tętnice nerkową lub w następstwie hipoperfuzji

   • Niedokrwienie narządów trzewnych

     • Spowodowane uciskiem światła prawdziwego przez powiększające się światło rzekome lub przechodzeniem rozwarstwienia przez pień trzewny

     • Objawy niespecyficzne: ból brzucha, rzadko krwawienie żołądkowo-jelitowe

8. Badania laboratoryjne

Troponina I lub T

• • Niedokrwienie mięśnia sercowego, OZW

  • Podwyższone wartości mogą występować w AAD w przypadku objęcia rozwarstwieniem tętnic wieńcowych

D-dimer

• • AAD, zatorowość płucna, ostre zespoły zapalne

Obniżone stężenie czerwonych krwinek

• • Krwawienie (w tym do worka osierdziowego), niedokrwistość

Podwyższone stężenie białych krwinek

• • Zakażenie, stan zapalny, zespół uogólnionej reakcji zapalnej (SIRS)

Kinaza kreatynowa

• • Uszkodzenie reperfuzyjne, rabdomioliza (może wynikać z niedokrwienia kończyn dolnych)

Kreatynina

• • Niewydolność nerek

AST i ALT

• • Choroby wątroby, niedokrwienie wątroby

Mleczany

• • Niedokrwienie jelita, zaburzenia metaboliczne, kwasica

Glukoza

• • Cukrzyca

Gazometria

• • Zaburzenia metaboliczne, zaburzenia natlenowania

CRP, prokalcytonina

• • Odpowiedź zapalna, różnicowanie między posocznicą a SIRS