Zespół Zależności Alkoholowej 

AZA niepowikłany ciężki i AZA powikłany drgawkami i/lub majaczeniem

1. Hospitalizacja, najlepiej na oddziale detoksykacyjnym lub psychiatrycznym. W razie potrzeby użyj środków przymusu bezpośredniego →rozdz. 21.7.

2. Monitoruj i wyrównuj zaburzenia wodno-elektrolitowe – duże ryzyko odwodnienia, konieczna kontrola stężeń sodu, potasu i magnezu w surowicy. 

3. Często powtarzaj ocenę stanu klinicznego, zwłaszcza w przypadku chorób współistniejących.

4. W celu zmniejszenia objawów abstynencyjnych podawaj benzodiazepinę, najczęściej diazepam p.o. lub i.v.; u osób z uszkodzeniem wątroby (również podejrzewanym) lub w podeszłym wieku stosuj lorazepam p.o. lub we wlewie i.v. Nie podawaj benzodiazepin i.m.

1) szybkie nasycanie pod kontrolą skali CIWA-Ar 

• co 1–2 h 10–20 mg diazepamu (2–4 mg lorazepamu) do uzyskania łagodnej senności i punktacji CIWA-Ar (ocena co 1 h) <8–10 pkt (metoda preferowana). 

• Nie stosuj u kobiet w ciąży. W cukrzycy, niestabilnej chorobie niedokrwiennej serca lub innych ostrych stanach somatycznych zachowaj szczególną ostrożność i podawaj benzodiazepinę i.v. (możliwość zatrzymania wlewu).

2) dawkowanie „sztywne” 

• w 1. dobie diazepam 10 mg co 6 h, następnie 5 mg co 6 h przez 2 dni. 

• Lorazepam w 1. dobie 2 mg co 6 h, następnie 1 mg co 6 h.

5. W przypadku nietolerancji benzodiazepin zastosuj baklofen p.o. albo lek przeciwdrgawkowy p.o., w ostateczności fenobarbital p.o. lub i.v., ew. klometiazol p.o. Powikłany, ciężki AZA oporny na typowe leczenie może wymagać sedacji barbituranowej i.v.

6. Podawaj leki przeciwpsychotyczne tylko w przypadku, gdy pobudzenie lub objawy majaczenia nie ustępują mimo stosowania benzodiazepin (neuroleptyki u chorych z AZA zwiększają ryzyko napadów drgawkowych oraz zgonu z powodu zaburzeń rytmu serca). 

• Leki te podaje się zawsze razem z benzodiazepiną (nigdy w monoterapii!), w jak najmniejszych dawkach (np. haloperydol 0,25–0,5 mg 3 × dz.). 

• U chorych z jednoczesnym uzależnieniem od opiatów unikaj stosowania leków o silnym działaniu przeciwdopaminergicznym (m.in. rysperydon, haloperydol) ze względu na ryzyko ostrych dystonii. Nie zaleca się rutynowego podawania leków przeciwpadaczkowych (karbamazepina [ryzyko hiponatremii], topiramat, gabapentyna, kwas walproinowy), natomiast mogą być one alternatywą u chorych z uczuleniem na benzodiazepiny.

7. W celu prewencji encefalopatii Wernickego podaj 

• tiaminę (wit. B1; pierwsza dawka przed ew. wlewem glukozy i.v.), u chorych z łagodnym AZA 100 mg/d p.o., u pozostałych 250 mg/d i.v. (po wykonaniu próby śródskórnej ze względu na ryzyko wstrząsu) lub i.m. 

• Zamiast tiaminy możesz podawać benfotiaminę p.o. w takich samych dawkach.

8. Leki przeciwadrenergiczne stosuj tylko w razie uporczywej tachykardii i/lub nadciśnienia tętniczego nieustępującego pomimo leczenia benzodiazepinami. 

• Leki: klonidyna p.o. 75–150 μg 2–3 × dz., propranolol p.o. 10–40 mg 3 × dz. (może nasilić majaczenie). 

• Pamiętaj, że leki te maskują objawy odstawienne.

9. Przez pierwsze 3–5 dni leczenia wskazana jest również suplementacja 

• cyjanokobalaminy (wit. B12) i.m. 1 mg/d, 

• pirydoksyny (wit. B6) p.o. 100 mg/d, 

• nikotynamidu (wit. PP) p.o. 200 mg/d, 

• ryboflawiny (wit. B2) p.o. 10 mg/d, 

• kwasu foliowego p.o. 15 mg/d 

• kwasu askorbinowego p.o. 1 g/d, ze względu na częste zaburzenia wchłaniania i niedożywienie w tej grupie chorych.